Nga Beqir SINA/ INA
Pas 41 ditësh, Presidenti Trump i drejtohet kombit amerikan me një fjalim që premton të përmbajë një listë të gjatë fitoresh, premtimesh të përmbushura dhe veprimesh konkrete për ta bërë Amerikën përsëri të “MADHËSHME”.
Presidenti Donald Trump do të flasë në fillim të marsit – nesër të martën, më 4 mars – në seancën e parë të përbashkët në Kongres gjatë mandatit të tij të dytë në Shtëpinë e Bardhë. Megjithëse kjo ngjarje shpesh quhet “State of the Union” (Gjendja e Bashkimit), në këtë rast teknika nuk do të përdoret kjo emërsi.
Sipas ekspertëve, në këto fjalime vjetore presidentët prezantojnë një raport për gjendjen e SHBA-së përpara Kongresit, duke përfshirë arritjet, planet dhe qëllimet për vitin e ardhshëm. Zakonisht, kjo ceremoni mbahet brenda muajve të parë të vitit dhe transmetohet në të gjithë vendin.
Presidenti Trump dhe fjalimi ndaj Kongresit
Nesër, Presidenti Trump do të i drejtohet Kongresit. Media e ka njoftuar se transmetimi i drejtpërdrejtë i fjalimit, i cili do të drejtohet kombit, fillon në orën 21:00 ET dhe do të përfshijë kanale prestigjioze si CNN, CBS, NBC, USA TODAY TV, ABC TV, Fox News, NPR, PBS, etj.
Kryetari i Dhomës së Përfaqësuesve, Mike Johnson (R-Luiziana), komentatorët politik kanë sugjeruar që Trumpi të kishte bërë këtë fjalim vjetor qysh në janar, menjëherë pas betimit të tij. Në një letër drejtuar presidentit, ai tha:
“Është nderi im i veçantë dhe privilegji i madh t’ju ftoj të drejtoheni në një seancë të përbashkët të Kongresit të martën, më 4 mars 2025, në Dhomën e Përfaqësuesve të SHBA-së, për të ndarë me legjislaturën të gjitha planet e tua për të ardhmen e Amerikës.”
Kështu, Trumpi pritet të paraqesë fjalimin vjetor, pas gati gjashtë javësh aktivitetesh intensive në Shtëpinë e Bardhë.
Perspektiva dhe pritshmëritë për fjalimin
Trump sinjalizon se po përgatit një fjalim agresiv dhe të drejtpërdrejtë. Ai ka mbikëqyrur ndryshime të mëdha politike dhe tensione në marrëdhëniet me Ukrainën javën e kaluar.
Siç shkroi ai në postimet e veta:
“Nesër mbrëma do të jetë e madhe. Unë do ta tregoj ashtu siç është.”
Që nga marrja e detyrës, Trumpi ka nënshkruar një sërë urdhrash ekzekutivë. Për shembull, ai ka shpallur një emergjencë kombëtare në sektorin e energjisë dhe ka firmosur një urdhër për rivendosjen e politikës që kërkon që kërkuesit për azilk të presin jashtë SHBA-së për miratim. Këto hapa, së bashku me masa të tjera, kanë për qëllim forcimin e pozicionit të administratës në çështje të ndryshme, nga tregtia dhe ulja e taksave deri tek reforma e politikave imigracionale.
Ekspertët kanë theksuar se administrata e Trump ka miratuar masa shpejt, ndërsa kundërshtimet nga demokrati janë përpjekur t’i refuzojnë. Masa të tilla përfshijnë hapjen e shitjes së naftës vendase në tregun botëror, përpjekjet për dëbimin mbarëkombëtar të emigrantëve të paligjshëm dhe krijimin e një Departamenti për Efikasitetin e Qeverisë, i cili monitoron miliarda dollarë “të ikura” dhe mashtrime me fondet federale.
Më e rëndësmja për Kongresin është plani i Trumpit për uljen e taksave dhe ripërfundimin e financimit qeveritar, një çështje kritike që do të ndikojë në mbylljen e qeverisë në mes të marsit nëse nuk arrihet një marrëveshje e re.
Deri më tani, Trumpi ka arritur të kalojë shkurtimet e taksave në Dhomën e Përfaqësuesve, ndërsa udhëheqësi i shumicës në Senat, John Thune (R-S.D.), ka shprehur dëshirën që këto zbritje të bëhen të përhershme. Këto zbritje, të miratuara për herë të parë në vitin 2017, përfshinin rritjen e normës së zbritjes dhe kreditimin për taksat e fëmijëve.
Në këtë kontekst, Trumpi synon të forcojë trashëgiminë e tij në uljen e taksave, edhe nëse kjo do të rezultojë ndoshta në shtimin e trilioneve dollarë borxhit.
Kodifikimi i urdhrave ekzekutivë dhe debate të tjera
Një tjetër çështje që do të trajtohet në fjalim është kodifikimi i urdhrave të tij ekzekutivë, të cilët përballen me sfida ligjore për shkak të diskutimeve mbi autoritetin presidencial. Nëse Trumpi dëshiron që disa prej këtyre masave të mbeten edhe për presidentin e ardhshëm, do të jetë e domosdoshme që Kongresi të miratojë legjislacionin përkatës.
Kongresitja Nancy Mace (R-S.C.) e ka përshkruar fjalimin si “epik”, duke shtuar se:
“Kalova pak kohë me Presidentin këtë fundjavë dhe më duhet të them – ky fjalim do të jetë epik. Është aq epik sa kombi ynë nuk do të dëshirojë ta humbasë.”
Çështje tarifore dhe marrëdhëniet me Ukrainën
Propozimi i tarifave reciproke nga Trumpi është një pikëpyetje kyçe këtë term. Ndërsa republikanët tradicionalisht kanë mbështetur tregtinë e lirë, presidenti tani propozon vendosjen e tarifave për vendet që tarifojnë SHBA-në. Ky propozim, i ri në politikën amerikane, ngre pasiguri rreth mbështetjes së republikanëve, reagimeve ndërkombëtare dhe ndikimit në çmimet në vend.
Gjithashtu, Trumpi është kritikuar për grindjet e tij publike me presidentin ukrainas, Volodymyr Zelenskyy, javën e kaluar. Demokratët kërkojnë që ai të “rikthehet” në dialog me udhëheqësin ukrainas, duke argumentuar se kërkon falje, dhe kështu të ndihmojë në ndalimin e presionit të Rusisë në Ukrainë. Komentet e tij për Ukrainën do të tregojnë nëse ai është i gatshëm të përballet me Zelenskyy ose të vendosë një qasje të re për të lënë Ukrainën të kujdeset për veten bashkë me Evropën.
Reagime dhe kritika
Senatori Chris Murphy (D-Conn.) deklaroi se do të anashkalojë fjalimin e përbashkët, duke e konsideruar atë si një akt protestë. Ai tha:
“Unë mendoj se… fjalimi do të jetë një farsë. Do të jetë më shumë një tubim i njerëzve të MAGA-s, jo një fjalim serioz.”
Megjithatë, republikanët kanë mbetur kryesisht të bashkuar pas presidentit. “Presidenti Trump po bën një kthim triumfues në Kapitol për të folur në një seancë të përbashkët të Kongresit të martën,” deklaroi Kryetari i Dhomës së Përfaqësuesve, Mike Johnson (R-La.), duke shtuar se pas muajit të parë të kthimit në Zyrën Ovale, ai paraqet një listë të gjatë fitoresh, premtimesh të përmbushura dhe veprimesh konkrete për ta bërë Amerikën përsëri të “MADHËSHME”.
