Gostivari përkujton 26 vjetorin e protestave të përgjakshme të vitit 1997

Picture of ina-online
ina-online

09/07/2023

26 vite më parë, pikërisht më 9 korrik, policia maqedonase ndërmori aksion për të larguar flamurin shqiptar nga godina e Komunës së Gostivarit, protestë e cila pati edhe pasoja fatale në njerëz. U vranë 3 protestues që u shpallën dëshmorë të 9 korrikut, kurse u plagosën më shumë se 100 të tjerë, përcjell INA.

Kishte edhe shumë protestues të arrestuar, mes të cilëve edhe vet kryetari i atëhershëm i komunës, Rufi Osmani, i cili më 27 Janar të vitit 1997, solli vendimin për vendosjen e flamurit shqiptar dhe atij turk, në godinën e komunës, përkrah atij maqedonas, duke dashur që të pasqyrojë pasqyrën multietnike të qytetit që ai drejtonte.

Ja historia e ngjarjes

Pikërisht më këtë datë para 24 viteve, qytetarët shqiptarë të Gostivarit u mblodhën përpara kuvendit komunal të Gostivarit, për të protestuar në mënyrë paqësore kundër heqjes së flamurit shqiptar, sfidë kjo e cila u shoqërua me ushtrimin e dhunës, forcës dhe shtypjes të shtetit të Maqedonisë ndaj popullatës shqiptare. Në gjithë këtë situatë, shkas i dhunës së shfrenuar policore e ushtarake, ishte flamuri kombëtar shqiptar që ishte vendosur përpara ndërtesave komunale në Gostivar dhe Tetovë si dhe nëpër komunat tjera ku dominonin shqiptarët.

Përpjekja më serioze e realizuar në mënyrë paqësore dhe demokratike për ngritjen e nivelit të barazisë ndëretnike në Maqedoni, u shfaq që në zgjedhjet lokale të vitit 1996 nga të cilat dolën përfaqësues politik të zgjedhur në mënyrë demokratike. Në mbledhjen e parë punuese të Këshillit të parë plural komunal, në një procedurë legale juridike, më 27 Janar të vitit 1997 ngritën flamurin shqiptar para godinës së komunës së Gostivarit. Por, vendimi për përdorimin e flamurit shkaktoi reagimin e menjëhershëm të qeverisë së Maqedonisë. U aktivizua edhe Gjykata Kushtetuese e Maqedonisë, e cila më 21 maj 1997, u deklarua se me këtë akt “kërcënohej sovraniteti i shtetit dhe kërkoi heqjen e flamurit kombëtar shqiptar”, përcjell INA.

Më 8 korrik të vitit 1997, në orët e vona të natës, Kuvendi i Maqedonisë miratoi ligjin, përmes të cilit u lejua zyrtarisht përdorimi i kufizuar i flamujve të nacionaliteteve, pra edhe i flamurit të shqiptarëve, por vetëm për përdorim në dimensionin privat dhe kulturor. Ky vendim i parlamentit, pa respektuar afatet e fuqizimit, u zbatua në praktikë pak orë pas aprovimit të së njëjtit. Manifestimi i protestës nisi si pasojë e heqjes në orën 1 e 30 të mëngjesit, të datës 9 korrik, të flamurit kombëtar shqiptar nga forcat speciale të policisë maqedonase. Dy orë pas heqjes së flamurit, forcat e policisë arrestuan rreth 30 veprimtarë politikë shqiptar, përfshi këtu edhe kryetarin e atëhershëm të komunës së Gostivarit, Rufi Osmani.

Pasojat e ngjarjeve të përgjakshme të 9 korrikut ishin tragjike dhe të përgjakshme, ku u vranë tre shqiptar, edhe atë Shpend Useini nga fshati Forinë, Nazmi Saliu nga fshati Turçan i Vogël dhe Milaim Dauti nga fshati Dobërdoll. U plagosën me qindra të tjerë, u keqtrajtuan pa mëshirë çdo qytetarë jomaqedonas që gjendej duke lëvizur nëpër rrugë. Ngjarjet e përgjakshme të 9 korrikut, u shoqëruan edhe me pasoja afatgjate. Nga rrahja dhe keqtrajtimet ç’njerëzore të policisë, brenda kësaj kohe, ndërruan jetë edhe shumë qytetarë të tjerë shqiptarë.

Pas miratimit të ligjit për simbolet kombëtare të nacionaliteteve, garnitura e atëhershme komunale më 29 korrik të vitit 2005 vendosi flamurin kombëtar përpara godinës komunale. Në ndërkohë, në vitin 2011 në vendlindjet e tyre u vendosen bustet e dëshmorëve të 9 korrikut, Nazmi Saliu dhe Milaim Dauti.

Aksioni policor përfshiu edhe Tetovën Në Tetovë, ashtu si në Gostivar, përveç largimit të flamurit kombëtar prej përpara godinës komunale, ky akt u shoqërua me shkatërrimin nga ana e forcave policore të lokaleve të komunës dhe të pajisjeve që gjendeshin aty. Pas ngjarjeve të 9 korrikut, për ta arsyetuar tërë ngjarjen, u organizua procesi gjyqësor i Gostivarit, i cili përfundoi më 16 shtator 1997. Në këtë proces Gjykata themelore e Gostivarit shpalli fajtorë kryetarin e komunës së Gostivarit, Rufi Osmani, duku ia shqiptuar 14 vite burg, gjegjësisht 7 vite burg në instancën e dytë gjyqësore. Në këtë gjykim, u bë e qartë se në këtë sistem nuk ka vend për politikë vizionare, e cila ofronte modele më të mira për marrëdhëniet ndëretnike. Pas miratimit të ligjit për amnisti në vitin 1999, Rufi Osmani lirohet nga burgu, duke kaluar afërsisht 2 vite në burgjet e Maqedonisë. U dënua edhe kryesuesi i këshillit Komunal, Refik Dauti, ndërsa ndëshkime pati edhe për kryetarin e atëhershëm të Tetovës, Alajdin Demiri si dhe kryesuesin e këshillit komunal Vebi Bexheti.(INA)

TË FUNDIT
18 minuta
VMRO: BDI të ndalojë me manipulime
25 minuta
Maqedonia e Veriut ndër vendet me transportin publik më të keq në Evropë
37 minuta
Osmani: Sa do le të flasin që shqiptarët e kanë dëmtuar interesin maqedonas! Unë e kam defokusuar debatin në Bullgari, nga çështja e gjuhës dhe identitetit e kam sjellë në çështje të 3500 bullgarëve këtu
1 orë
LSDM: Edhe sa të shtëna dhe vrasje duhet të ndodhin që Toshkovski të japë dorëheqjen?
2 orë
Limani-Shçekiq: Vetëm të bashkuar si rajon mund të ecim përpara dhe t’i bashkohemi tregut ekonomik global

ME TE LEXUARA

1 ditë
Prezantim i rezultateve nga ndotja e ajrit në komunat – Kumanovë, Gostivar, Strumicë, Kavadar dhe Strugë
16 orë
Detaje nga të shtënat në Çair, ja për çka bëhet fjalë, 35 vjeçari i plagosur
24 orë
Ligjit për përfaqësim të drejtë dhe adekuat, Taravari: S’mund të marrim mendim negativ nga Komisioni i Venecias, është përpunuar nga ekspertët ndërkombëtar
1 orë
LSDM: Edhe sa të shtëna dhe vrasje duhet të ndodhin që Toshkovski të japë dorëheqjen?
21 orë
Funksionarët e FE-së sa ishin në pushtet mbështetën shfuqizimin e Balancuesit
1 ditë
Ndikimi historik i uraganit Milton në SHBA
16 orë
Akademia e gjykatësve me drejtor të ri
24 orë
Stojanovski: Ka krim epik në energjetikë! Do të habiteni nga shumat e shpenzuara

LEXO MË SHUMË

vmro-bdi

VMRO: BDI të ndalojë me manipulime

autobus

Maqedonia e Veriut ndër vendet me transportin publik më të keq në Evropë

Bujar Osmani

Osmani: Sa do le të flasin që shqiptarët e kanë dëmtuar interesin maqedonas! Unë e kam defokusuar debatin në Bullgari, nga çështja e gjuhës dhe identitetit e kam sjellë në çështje të 3500 bullgarëve këtu

LSDM

LSDM: Edhe sa të shtëna dhe vrasje duhet të ndodhin që Toshkovski të japë dorëheqjen?

limani

Limani-Shçekiq: Vetëm të bashkuar si rajon mund të ecim përpara dhe t’i bashkohemi tregut ekonomik global

Mickoski

Mickoski: Duam zgjidhje me një përfundim të qartë, anëtarësimin e RMV-së në BE

Rama-Varhej

Varhelyi: Shqipëria përmbushi reformat e kërkuara me vendosmëri

edi rama

Rama: Shqipëria do të jetë gati për anëtarësimin në BE brenda vitit 2030

Ursula von der leyen

“Nëse dëshironi të përparoni, bashkëpunoni me të tjerët”, porosia e Von der Leyen për vendet e Ballkanit Perëndimor

INFO

NA NDIQ