Sa dhe në çfarë mase udhëheqësit në Bashkimin Evropian e kuptojnë vërtet se po preken çështje identitare të maqedonasve përmes kushteve dypalëshe në rrugën e vendit drejt BE-së? Kjo pyetje u shtroi vetvetiu pas deklaratës së djeshme të eurokomisares për zgjerim, Marta Kos, e cila mund të ndahet në dy pjesë. Pjesa e parë, me të cilën të gjithë pajtohen, është ajo ku ajo thekson se “identiteti kurrë nuk mund të jetë objekt vendimmarrjeje politike; identitetin e mbartim në vete, në shpirtin tonë, në zemrat tona; identiteti është ajo se si ndjehemi dhe si e ndjejmë atdheun tonë”, shkruan Deutche Wele në gjuhën maqedonase.
Ajo që shkaktoi shumë reagime dhe komente është pjesa e dytë e deklaratës së saj, ku eurokomisarja, në të njëjtin kontekst, përmendi “traditën, manastiret, bukën e rrumbullakët, tavën me fasule, pindxhurin, specat e mbushur, veshjet tradicionale, marrëdhëniet që ndërtojmë me të moshuarit dhe qëndrimin që kemi ndaj gjuhës maqedonase”.
Tradita, folklori dhe gastronomia u ndjenë si ilustrim i papërshtatshëm për thelbin e një çështjeje kaq të ndjeshme, e cila doli në pah në seancën e Komitetit për Punë të Jashtme të Parlamentit Evropian (AFET) para një jave. Edhe pse atëherë eurodeputetët bullgarë dështuan në përpjekjen për të përfshirë me amendamente në raport përkufizimin e identitetit dhe gjuhës maqedonase si “moderne”, ata nuk heqin dorë nga synimi për ta bërë këtë në seancën plenare të PE-së më 8 korrik, kur në rend dite do të jetë raporti për përparimin e Maqedonisë.
Kushtëzimet dhe mohimi identitar
Rrjetet sociale shpërthyen me kritika – të gjithë të zhgënjyer që ushqimi është përmendur konkretisht në një kontekst identitar – por gjithashtu me njëfarë ngushëllimi që kryeministri reagoi mirë.
Ish-ministri i Punëve të Jashtme, Nikola Dimitrov, thekson se për këto tema duhet qasje shumë e kujdesshme, madje edhe kur qëllimet janë të mira.
“Edhe pse deklarata fillon shumë mirë, duke iu referuar vlerave evropiane të diversitetit dhe duke përmendur shembullin e gjuhës sllovene si një nga gjuhët zyrtare të BE-së, pjesa e dytë e saj mori një drejtim tjetër,” thotë Dimitrov.
“Ne kemi një problem të qartë me një qëndrim thellësisht antievropian të mohimit dhe revizionizmit historik, dhe as minimizimi e as banalizimi i këtij fakti nuk na ndihmon. Ja, edhe një herë kjo u shfaq në debatet në Parlamentin Evropian. Ne nuk kemi frikë se dikush do të na e marrë identitetin. Problemi ynë qëndron te kushtëzimet që na bëhen në rrugën drejt BE-së përmes kërkesave për pranimin e një narrative historike të caktuar dhe mohimit të identitetit tonë. Po të ishte pranimi i një historie të përbashkët parakusht për anëtarësim në BE, atëherë nuk do të kishte asnjë vend anëtar të BE-së. Pra, shqetësimi ynë është se me këtë lloj procesi nuk do të arrijmë anëtarësimin, jo se dikush do të na e fshijë identitetin. Prandaj, kur flitet për këto tema, veçanërisht kur jemi mysafirë, kërkohet shumë delikatesë – madje edhe atëherë kur qëllimet janë më të mirat,” vlerëson ish-shefi i diplomacisë maqedonase./DW
Lexo më shumë: https://p.dw.com/p/4wmMl
