Zoran Koçovski, i cili drejton një nga agjencitë e shumta në Maqedoni që ndërmjetësojnë për gjetjen e një pune jashtë vendit, thotë për Radion Evropa e Lirë se 10 mijë punëtorë brenda vitit angazhohen si punëtorë sezonalë jashtë vendit. Ai thotë se këta punëtorë sezonalë punojnë në anije apo në puset e naftës, kurse një pjesë e tyre punojnë gjatë sezonit turistik në Kroaci dhe Malin e Zi. Gjithashtu, ka punëtorë të përfshirë në punë bujqësorë në Itali, apo që punojnë fshehurazi me vizë turistike prej tre muajsh që e mundëson liberalizmi i vizave.
Koçovski bën të ditur se një pesë e punëtorëve sezonalë nga Maqedonia për disa muaj angazhohen për të punuar deri në Alaskë ku pagat janë shumë të larta, veçanërisht në kantieret për pastrimin e peshqve dhe më pas kthehen.
“Këtë gjë, pra hovin e migrimit të fuqisë punëtore ne nuk mund ta ndalojmë, përderisa vendet evropiane sigurojnë kushte më të mira për punë dhe paga më të larta. Por, problemi është se një pjesë e madhe e qytetarëve të Maqedonisë së Veriut në vendet e Bashkimit Evropian punojnë me pasaporta bullgare, dhe me këtë 9 për qind e kontributeve sociale që ata paguajnë në institucionet e këtyre vendeve kthehen në fondet e Bullgarisë, pasi ata në tregun evropian paraqiten me pasaportë bullgare”.
“Andaj shteti ynë duhet të lidhë marrëveshje me vendet e Evropës, për këta perona që kanë shtetësi të dyfishtë, që një pjesë e kontributeve për sigurim social të kthehet në vendin tonë. Kështu ne do ta dimë saktë sa shtetas të Maqedonisë së Veriut përmes pasaportave të shteteve të tjera, punojnë në vendet e BE-së”, sqaron Koçovski.
Mosshfrytëzimi i resurseve njerëzore, kosto të lartë për shtetin
Për ekspertët e ekonomisë numri prej 190 mijë qytetarëve të aftë për punë, të cilët nuk përfshihen në tregun e punës, paraqet përqindje të lartë pasi përbën 10 për qind të popullsisë, ndërkohë që shumë kompani rrezikojnë të mbyllen pasi nuk arrijnë të sigurojnë punëtorë.
“Nuk do mend se mosshfrytëzimi i resurseve njerëzore paraqet kosto të lartë për shtetin. Kemi të bëjmë me investimin e mjeteve të konsiderueshme financiare nga ana e shtetit për përgatitjen e kuadrove adekuate që janë të nevojshme për sektorin e biznesit, gjithsesi dhe për atë bujqësor”.
“Në këtë drejtim, kemi parë se migrimi masiv i qytetarëve nga vendi ynë është pikërisht nga sektorët që është investuar për përgatitjen e kuadrove siç është sektori i shëndetësisë, ku duhen disa mijëra euro për të përgatitur një kuadër. Kemi edhe persona që janë të papunë, por migrojnë për disa muaj që të punojnë jashtë vendit” thotë Arben Halili, ligjërues i Ekonomisë në Universitetin e Tetovës.
Një pjesë e popullsisë, mbi moshën 50-vjeçare, e cila nuk është e interesuar për t’u përfshirë në tregun e punës, preferon që të kujdeset për nipërit e mbesat gjatë dimrit, derisa verës merren me prodhimin e produkteve bujqësore për nevojat familjare.
Pas Maqedonisë së Veriut me popullsi joaktive në tregun e punës riradhitet Turqia, Mali i Zi dhe Italia./REL
