Molla e Kuqe, një vend i njohur në Serbi, mbetet një simbol historik i dhembjes dhe tragjedisë për shqiptarët. Në këtë pikë, gjatë valëve të dëbimeve të dhunshme në shekullin e 19-të dhe fillimin e shekullit të 20-të, mijëra shqiptarë u përzunë nga trojet e tyre të lashta në Sanxhak, Nish dhe rajone të tjera, duke u detyruar të emigrojnë drejt Kosovës dhe viseve të tjera shqiptare.
Këto dëbime ishin pjesë e një politike sistematike të spastrimit etnik, ku shqiptarët u përballën me dhunë, shkatërrim të pasurisë dhe humbje të identitetit. Historianët i konsiderojnë këto ngjarje si një plagë të hapur në historinë e kombit shqiptar, ndërsa Molla e Kuqe përmendet shpesh si një kufi i dhimbshëm midis të kaluarës dhe të tashmes.
Shifrat e Dëbimeve
Sipas burimeve historike, rreth 60,000 shqiptarë u dëbuan në mënyrë brutale gjatë kësaj periudhe, ndërsa mijëra të tjerë humbën jetën nga uria, sëmundjet dhe dhuna. Kjo valë dëbimesh çoi në një ndryshim drastik të strukturës demografike në rajonet nga u larguan shqiptarët, duke u zëvendësuar nga popullsi serbe.
Pasojat Historike dhe Politike
Dëbimi i shqiptarëve nga Molla e Kuqe dhe rajonet e tjera përreth shënoi fillimin e një politike afatgjatë të spastrimit etnik ndaj shqiptarëve. Këto ngjarje u pasuan me presione të vazhdueshme, veçanërisht gjatë viteve 1912-1913, pas Luftërave Ballkanike, dhe më vonë, gjatë regjimit të Aleksandër Rankoviçit.
Molla e Kuqe Sot
Sot, Molla e Kuqe është një simbol i qëndresës dhe dhimbjes së shqiptarëve. Për shumë familje, ajo është një vend kujtimi për gjeneratat e humbura dhe jetët e shkatërruara nga dëbimet. Historianët dhe studiuesit shqiptarë vazhdojnë të kërkojnë njohjen ndërkombëtare të kësaj tragjedie dhe përfshirjen e saj në historinë e genocidit dhe spastrimit etnik në Ballkan.
Rëndësia e ruajtjes së kujtesës për këto ngjarje mbetet thelbësore për të kuptuar historinë e rajonit dhe për të siguruar që tragjedi të tilla të mos përsëriten më kurrë.
