Një kolonizim ekonomik. Ose, me terma më pak teknike, një shitje totale. Nëse Ukraina do të pranonte kushtet e propozuara dhe marrëveshja do të firmosej, Kievi mund të detyrohej t’i dorëzonte Uashingtonit çelësat e sektorit të tij nxjerrës. Dhe jo vetëm atij.
Sepse në marrëveshjen që Donald Trump i ka propozuar Ukrainës për të vazhduar ta mbështesë ushtarakisht, nuk bëhet fjalë vetëm për mineralet e rralla: “500 miliardë dollarët” që manjati i ka kërkuar Volodymyr Zelenskyt përfshijnë edhe asete të tjera strategjike të rëndësishme, si portet dhe infrastruktura e naftës dhe gazit. Gjithçka e shkruar e bardha mbi të zezë në draftin e marrëveshjes paraprake të publikuar nga The Telegraph.
Në dokument, i shënuar si “Privileged & Confidential” dhe që mban datën 7 shkurt 2025, thuhet se Shtetet e Bashkuara dhe Ukraina duhet të krijojnë një fond të përbashkët investimesh për të siguruar që “palët armiqësore ndaj konfliktit të mos përfitojnë nga rindërtimi i Ukrainës”.
Por jashtë lojës nuk do të mbeteshin vetëm ato armiqësore: fondi, sipas dokumentit, “do të ketë të drejtën ekskluzive për të përcaktuar metodën, kriteret e përzgjedhjes, termat dhe kushtet” e të gjitha licencave dhe projekteve të ardhshme. Kjo do të thotë se Uashingtoni do të mund të vendosë me cilat vende Kievi do të mund ose nuk do të mund të bëjë biznes në të ardhmen.
Marrëveshja mbulon “vlerën ekonomike të lidhur me burimet e Ukrainës”, përfshirë “burimet minerare, naftën dhe gazin, portet, si dhe infrastruktura të tjera (sipas marrëveshjes)”, dhe “do të rregullohet nga legjislacioni i Nju Jorkut” – feudi politik dhe financiar i Donald Trumpit.
Uashingtoni do të ketë të drejtën për 50% të të ardhurave që Ukraina do të sigurojë nga nxjerrja e burimeve dhe 50% të vlerës financiare të “të gjitha licencave të reja të lëshuara për palë të treta”. Shteteve të Bashkuara do t’u garantohet “një privilegj mbi këto të ardhura”. “Një klauzolë që do të thotë ‘na paguani ne më parë dhe pastaj ushqeni fëmijët tuaj’,” ka komentuar një burim i afërt me negociatat për të përditshmen britanike.
Për të gjitha licencat e ardhshme, gjithashtu, “Shtetet e Bashkuara do të kenë një të drejtë përparësie për blerjen e mineraleve të eksportueshme”.
Këto kushte, të zbuluara në samitin e sigurisë në fundjavë në Mynih, i kanë vënë në pozitë të vështirë zyrtarët ukrainas, të cilët tashmë e kishin lexuar draftin.
Zyrtarisht, ata shfaqën besim se një marrëveshje mund të arrihet, por privatisht e kanë cilësuar atë ekonomikisht të paqëndrueshme dhe të nevojshëm rishikimin e saj.
Ishte Zelensky ai që u kishte propozuar për herë të parë Shteteve të Bashkuara “kushte të favorshme” për një pjesëmarrje të drejtpërdrejtë në nxjerrjen e mineraleve të çmuara në territorin ukrainas, gjatë një vizite në Trump Tower në shtator, me synimin për të garantuar furnizimin me armatime, edhe pas fitores së Trump-it. Ideja e liderit ukrainas ishte të tërhiqte kompani amerikane në territorin ukrainas, duke krijuar një lidhje politike dhe ekonomike me fuqinë më të madhe botërore, që do të dekurajonte Vladimir Putinin nga një sulm tjetër ndaj vendit.
