Në mars të vitit 2014, pak kohë pasi trupat ruse aneksuan Gadishullin ukrainas të Krimesë, kancelarja gjermane, Angela Merkel, bisedoi me presidentin amerikan, Barack Obama, për rastin e parë të aneksimit të një territori në Evropë që prej përfundimit të Luftës së Dytë Botërore.
Më herët gjatë asaj dite, Merkel kishte biseduar me presidentin rus, Vladimir Putin, dhe gjatë telefonatës me Obamën ajo po ndante detajet e asaj bisede me liderin rus.
Putin është “në një botë tjetër”, raportohet t’i ketë thënë Merkel presidentit Obama, duke iu referuar asaj që analistët e përshkruajnë si këndvështrim alternativ të presidentit rus, që disa e cilësojnë si paranojak, për ngjarjet politike – një mendësi që SHBA-ja thotë se është përgjegjëse për shumë fatkeqësi të vendit.
Tetë vjet më vonë, teksa Rusia e ka rrethuar Ukrainën në tre anë me mbi 130,000 trupa, në atë që zyrtarët e SHBA-së kanë paralajmëruar se mund të jetë përgatitje për pushtimin më të madh në Evropë në mbi 75 vjet, Putin – që i mbushë 70 vjet në tetor – ka të ngjarë që është edhe më shumë i shkëputur nga realiteti, vlerësojnë analistët.
I izoluar, kryesisht në rezidencat e tij në periferinë e Moskës dhe në qytetin Soçi në Detin e Zi, i mbrojtur nga masat e ndërmarra për shkak të pandemisë COVID-19, Putin po vendos për lëvizjet e tij të ardhshme – ndoshta më të rëndësishme në Evropë në dekada – dhe po merr mendimin e një numri të vogël të këshilltarëve të tij të ngushtë, të cilët ndajnë pikëpamjen e tij konservatore dhe konspirative për botën, thonë zyrtarët dhe ish-zyrtarë perëndimorë dhe analistët.
Ai rreth i ngushtë – që mes tjerash përfshin sekretarin e Këshillit për Siguri, Nikolai Patrushev; drejtorin e Shërbimit Federal të Sigurisë (FSB), Viktor Bortnikov; ministrin e Mbrojtjes, Sergei Shoigu; shefin e Shërbimit të Jashtëm të Inteligjencës (SVR), Sergei Naryshkin; dhe shefin e Komitetit për Hetime, Aleksandr Bastrykin – është ngushtuar edhe më tej që prej vitit 2014, teksa zhgënjimi i Putinit me Perëndimin po rritet, thonë analistët.
“E ardhmja e Ukrainës mund të varet nga një njeri që gjendet në një flluskë që edhe ushqen agresionin e tij, por edhe e mbron atë nga pasojat e këtij agresioni”, kanë thënë në një artikull të publikuar këtë muaj në Foreign Affairs, Adam E.Casey bashkëpunëtor në Qendrën Weiser të Universitetit të Miçiganit dhe Seva Gunitsky, profesor në Universitetin e Torontos.
Analistja politike ruse, Tatyana Stanovaya shkroi në maj të vitit 2020, në periudhën kur pandemia sapo kishte nisur, se grupimi elitar që ishte në zhvillim e sipër, që ajo i quajti “mbrojtësit”, gjithnjë e më shumë po bëhej më me ndikim te Putini.
Ajo i përshkroi “mbrojtësit” si një aleancë midis atyre që ishin në favor të represionit më të madh brenda Rusisë dhe atyre që shtyjnë përpara ideologji konservatore, si një mënyrë për të zmbrapsur sfidat, që anëtarët e kësaj aleance pretendojnë që vijnë kryesisht nga jashtë vendit.
“Ideologjia e mbrojtësve, e mbështetur paturpësisht në teori konspirative, kërkon që të mobilizojë shoqërinë kundër kërcënimeve të huaja dhe shtyn përpara idenë e kontrollit më të rreptë mbi jetën private të rusëve dhe të jetës politike”, tha Stanovaya.
Një shembull specifik i një pretendimi të tillë konspirativ u shfaq gjatë tensioneve mbi Ukrainën: Shoigu, 66 vjeç, pohoi në dhjetorin e kaluar se mercenarët amerikanë po lëviznin “një përbërje të panjohur kimike” në rajonin e Donbasit, ku forcat e mbështetura nga Rusia që nga viti 2014 po luftojnë me forcat qeveritare ukrainase. Ai nuk dha asnjë dëshmi për të mbështetur këtë pretendim.
ImagePresidenti rus, Vladimir Putin, dhe ministri rus i Mbrojtjes, Sergei Shoigu. Fotografi nga arkivi.FOTO GALERI
Ministri i Mbrojtjes, Shoigu, që ka shoqëruar presidentin Putin në disa ngjitje malore dhe gjatë peshkimit në Siberi, udhëtime këto që janë paraqitur edhe në televizionin shtetëror, është një “nga miqtë e paktë personal që Putini ka në Qeveri”, është thënë në librin “Zoti Putin”, të shkruar nga Fiona Hill, një ekonomiste e specializuar për Rusinë, e cila ka qenë këshilltare e ish-presidentit amerikan, Donald Trump.
Kur Putini erdhi në pushtet në fundin e vitit 1999, ai fillimisht e rrethoi veten me një sërë këshilltarësh – nga ekonomistët liberalë e deri te ish-kolegët e tij nga shërbimet sekrete.
Megjithatë, ai ndryshoi qasjen në vitin 2012, në vitin kur u kthye në presidencë pas një periudhe si kryeministër mes protestave të paprecedentë kundër sundimit të tij.
Ai akuzoi Shtetet e Bashkuara se kanë orkestruar protestat që nisën më 2011 – që u nxitën pjesërisht për shkak të vendimit të tij për t’u kthyer në Kremlin – dhe nisi shtypjen ndaj disidencës, shoqërisë civile dhe opozitës, shtypje që do të rritej vazhdimisht që nga ajo kohë.
“Për ta konsoliduar sërish pushtetin, Putini u ripozicionua si një konservator, duke theksuar rëndësinë e ‘lidhjeve shpirtërore’ dhe vlerave tradicionale, të cilat mungonin në Perëndimin dekadent”, shkroi Stanovaya në raportin e publikuar në maj.
