Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike në Kosovë (IKSHPK) ka bërë thirrje për kujdes të shtuar ndaj kafshimeve nga gjarpërinjtë, sidomos gjatë qëndrimit në natyrë. IKSHPK ka identifikuar zonat ku ka rrezik më të madh për praninë e gjarpërinjve dhe ka dhënë këshilla të rëndësishme për mbrojtje dhe parandalim.
Qytetarët këshillohen të jenë të vëmendshëm në këto zona dhe të ndjekin masat e sigurisë për të shmangur incidentet.
Njoftimi i plotë:
KU NDODHEN GJARPËRINJTË?
Në vende të thata dhe shkëmbore
Në pyje, në degë të drunjve, nën gurë, grumbuj drunjëve, apo rrënoja të vjetra
Pranë lumenjve, pusetave të ujit, liqeneve ose tokave bujqësore
KUR JANË AKTIVË?
Nga muaji maj deri në shtator, sidomos në ditë të nxehta
Rrinë gjatë të kamufluar/fshehur mirë duke pritur gjahun e tyre
Njeriu nuk është cak i kafshimit të gjarpërit, por nësë shkelet padashje ose ngacmohet, atëherë gjarpëri sulmon njeriun!
SI TË MBROHEMI:
VISHUNI SI DUHET
Veshje të gjata dhe çizme kur ecni në natyrë
Përdorni shkop për të kontrolluar shkurret apo gurët para se të hidhni hapin
ECNI ME KUJDES
Shmangni barin e lartë dhe rrugicat e papastruara
Mbani oborrin dhe ambientin përreth shtëpisë të pastër – hiqni gurët, grumbujt e drunjëve dhe shkurret ku gjarpërinjtë mund të strehohen
NË MBRËMJE
Përdorni dritë dore gjatë natës në vende të errëta ose në natyrë
KUJDES:
Mos u afroni dhe mos u përpiqni të ngacmoni apo vrisni gjarpërinjtë
Mos fusni duart në vrima (në tokë apo në drunj të gjatë), nën gurë apo në shkurre
Mos ecni zbathur në natyrë
NËSE JU KAFSHON GJARPËRI:
Qëndroni të qetë dhe mos lëvizni shumë
Mbajeni gjymtyrën e kafshuar të palëvizshme dhe nën nivelin e zemrës
Thirrni urgjencën (194), policinë (192) ose shkoni menjëherë në qendrën më të afërt shëndetësore
KUJDES:
Mos e prekni apo preni vendin e kafshimit
Mos e thithni apo ndrydhni helmin nga vendi i kafshimit
Mos i vendosni rrip apo çfarëdo lloj lidhëse plagës së kafshimit
IKSHPK thekson se shumica e gjarpërinjve në Kosovë nuk janë helmues, por kafshimi nga NEPËRKAT (gjarpërit më helmues në Evropë) mund të jetë i rrezikshëm pa trajtim.