Më 14 tetor, Berlini do të shënojë 10 vjet nga nisja e nismës së Procesit të Berlinit. Sa e rëndësishme është që vendet e Ballkanit të ndjekin rrugën evropiane?
Nga Deutsche Welle
Është e rëndësishme që vendet e Ballkanit Perëndimor të qëndrojnë në rrugën e integrimit evropian dhe ne duhet të ofrojmë një vizion për njerëzit, për të përshpejtuar atë proces që filloi me një iniciativë greke 21 vjet më parë në Selanik dhe të cilin ne e mbështesim plotësisht.
Ky është mesazhi i ministrit të Jashtëm grek, Giorgos Gerapetritis, i cili dje mori pjesë në takimin e ministrave të jashtëm në kuadër të Procesit të Berlinit. Ai theksoi se vendet e Ballkanit Perëndimor duhet të përmbushin kriteret e përcaktuara dhe të miratojnë plotësisht arritjet e ligjit të BE-së dhe të drejtës ndërkombëtare: “Është shumë e rëndësishme dhe jetike që Bashkimi Evropian – në mes të dy luftërave dhe sfidave të mëdha në rajonin tonë dhe në botën më të gjerë, të mbetet i qëndrueshëm. Dhe stabiliteti vjen me zgjerimin. Një Evropë më e madhe është një Evropë më e fortë”, tha Gerapetritis.
MAQEDONIA KA KONTRIBUTIN E VET NË PROCESIN E BERLINIT
Me ftesë të Ministres së Punëve të Jashtme të Gjermanisë, Analena Berbok, në takimin e djeshëm mori pjesë edhe ministri i Punëve të Jashtme dhe Tregtisë së Jashtme të Maqedonisë, Timco Mucunski. Në fjalën e tij, ai falënderoi lidershipin gjerman për vendosmërinë e tyre për të çuar përpara të ardhmen e vendeve të Ballkanit Perëndimor drejt BE-së. “Duhet të dyfishojmë përpjekjet tona për të nxitur reformat dhe për të përshpejtuar integrimin gradual, në mënyrë që qytetarët tanë t’i ndjejnë përfitimet e anëtarësimit në Bashkimin Evropian gjatë procesit të anëtarësimit”, theksoi Mucunski.
Ai theksoi se korniza e procesit të Berlinit duhet të përdoret për të demonstruar përkushtimin për të arritur zhvillim të qëndrueshëm dhe lidhje më të ngushta të Ballkanit Perëndimor me BE-në. Ai gjithashtu vuri në dukje se RMV kontribuoi në arritjet e përgjithshme të procesit të Berlinit, duke vënë në dukje mbajtjen e Samitit të parë Dixhital për Ballkanin Perëndimor në Shkup në vitin 2018, si dhe miratimin e Tregut të Përbashkët Rajonal dhe Agjendës së Gjelbër për Ballkani Perëndimor, gjatë presidencës së përbashkët të Maqedonisë së Veriut dhe Bullgarisë me procesin e Berlinit në vitin 2020.
Për kujtim, deri atëherë ishte hera e parë që një shtet anëtar dhe një vend kandidat bashkë-kryesonin Procesin e Berlinit që nga themelimi i nismës. Presidenca e përbashkët e Bullgarisë dhe Maqedonisë së Veriut u trajtua si një sinjal i fortë për bashkëpunimin rajonal dhe një mundësi për të paraqitur tema të rëndësishme rajonale në një kontekst më të gjerë evropian. Por në të njëjtin vit pasoi vetoja e parë bullgare për RMV-në dhe në vitin 2021, vetoja e dytë bullgare, e cila shkatërroi optimizmin e krijuar.
FORCIMI I LIDHJEVE TË MIRA FQINJËSORE
Ministri i Punëve të Jashtme në qeverinë zyrtare të Bullgarisë, Ivan Kondov, i cili mori pjesë edhe në takimin ministror në Berlin, theksoi rëndësinë e marrëdhënieve të mira fqinjësore. Në një kumtesë nga kabineti i tij, thuhet se qëllimi i takimit ishte të evidentohen sukseset në fushën e tregut të përbashkët rajonal, puna me të rinjtë dhe projektet e pajtimit, por edhe të tërhiqet vëmendja për nevojën e forcimit të lidhjeve të fqinjësisë së mirë në procesin e integrimit evropian. “Në fjalimin e tij, ministri Kondov theksoi rëndësinë e marrëdhënieve të mira fqinjësore dhe parimin e përcaktimit të meritave të veta në procesin e anëtarësimit në BE. Ai veçoi përpjekjet e vendit tonë në lidhje me lidhjen, si faktor për forcimin e BE-së si aktor gjeopolitik. Kondov gjithashtu theksoi rëndësinë e tregut rajonal si mekanizëm për nxitjen e mirëkuptimit dhe afrimit me BE-në”, thuhet kumtesën e MPJ-së bullgare.
PA CENUAR INTERESAT KOMBËTARE
Ministri i Punëve të Jashtme të Serbisë, Marko Gjuriq, tha se me performancën në takimin ministror, Serbia edhe një herë konfirmoi se bashkëpunimi rajonal është shtylla kurrizore e politikës së saj të jashtme. “Ne kemi dërguar një mesazh të fortë se do të punojmë individualisht me secilin nga fqinjët tanë në periudhën e ardhshme për të përmirësuar bashkëpunimin tonë ekonomik, lidhjen e transportit, shkëmbimin shkencor dhe rinor midis vendeve dhe popujve tanë, për të punuar për zgjidhjen e çështjeve të së kaluarës në një mënyrë që nuk do të minojë interesat kombëtare të asnjërës prej palëve të përfshira”, tha Gjuriq.
Në fokus të bisedimeve të djeshme është dashur të jetë aktivizimi i marrëveshjes rajonale të tregtisë së lirë CEFTA, qëllimi i së cilës është zvogëlimi i barrierave tregtare, ndërsa pengesa kryesore për zbatimin e saj është bllokimi i importit të mallrave nga Serbia në Kosovë. Ndonëse ka informacione diametralisht të kundërta se çfarë është biseduar për këtë çështje, tek pjesëmarrësit e takimit ka optimizëm se do të gjendet një zgjidhje e mirë në interes të të gjitha vendeve të Ballkanit Perëndimor.
NUK DUHET TË KETË ZONA GRI
Përveç forcimit të aspekteve ekonomiko-rajonale, synohet sigurimi i stabilitetit që do të zvogëlojë cenueshmërinë e vendeve të rajonit nga ndikimet e jashtme. “Ne duhet ta bëjmë të qartë se nuk ka zona gri në Evropë në të cilat mund të ndërhyhet nga jashtë”, tha Berbok. “Mendoj se në këto dhjetë vite punë në procesin e Berlinit është arritur një përparim i madh, në ndryshim nga krizat që prekën jo vetëm rajonin e Ballkanit Perëndimor, por edhe mbarë botën”, tha kreu i diplomacisë kroate, Gordan Grlic-Radman.
Takimi i djeshëm i ministrave të punëve të jashtme të vendeve të Ballkanit Perëndimor është pjesë hyrëse e takimit në samitin e procesit të Berlinit, i cili këtë vit shënon përvjetorin – dhjetë vjet nga fillimi i kësaj nisme. Takimi do të mbahet më 14 tetor në Berlin, ku pritet të marrin pjesë përfaqësues nga Ballkani Perëndimor dhe vendet anëtare të BE-së. Takimi i parë në kuadër të Procesit të Berlinit u mbajt më 28 gusht 2014 me iniciativën e kancelares së atëhershme gjermane Angela Merkel, me qëllim të thellimit të bashkëpunimit ndërmjet Bashkimit Evropian dhe gjashtë vendeve të Ballkanit Perëndimor – Bosnjës dhe Hercegovina, Serbia, Mali i Zi, Kosova, Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria.
