Beqir Sina për INA nga Nju Jorku
Më 25 shtator 2025, ndërsa Asambleja e OKB-së fliste për paqe, një tryezë e fshehtë u shtrua në Nju Jork, e sponsorizuar nga Serbia me mbështetjen e Richard Grenell dhe John Jovanoviç, kryetar i EXIM-it.
Në tryezë u ulën liderë ballkanikë – mes tyre presidenti i Shqipërisë Bajram Begaj, ministrja për Evropën dhe Punët e Jashtme e Shqipërisë Elisa Spiropali, ministri për të Drejtat e Njeriut dhe të Pakicave në Mal të Zi Ervin Ibrahimoviç dhe kryetari i komunës së Aerodromit në Shkup, Timço Mucunski – por Kosova mungonte. Vetëm trembëdhjetë ditë pas pezullimit të dialogut SHBA–Kosovë për “tensione të rritura”, kjo karrige e zbrazët hapi një plagë të re.
Pezullimi i dialogut strategjik SHBA–Kosovë më 12 shtator 2025, ku Ambasada Amerikane fajësoi Albin Kurtin për “veprime destabilizuese”, u pa si hapi i parë i një skenari të orkestruar. Vetëm pak ditë më vonë, Serbia – përmes ambasadorit Nemanja Stevanoviç dhe ministrit Marko Gjuriç – mblodhi liderët ballkanikë në Nju Jork, me mbështetjen e Grenellit, i cili ka kritikuar hapur Prishtinën dhe mori dekoratën serbe në vitin 2023, si dhe Jovanoviçit, që promovon eksportet serbe përmes EXIM-it. Kosova mungonte, një përjashtim që nuk duket rastësi. Ndërsa SHBA-ja nisi dialogun me Serbinë duke e quajtur atë “zgjidhje strategjike”, ky takim pa Kosovën sugjeroi një lojë transaksionale, ku Prishtina paguan çmimin e izolimit. Takimi i Gjuriçit me ministrin rus Lavrov më 24 shtator shtoi dyshime të tjera: a po luan Serbia në dy fronte, duke shfrytëzuar tensionet e SHBA-së me Kosovën për të forcuar pozicionin e saj?
Open Balkan premtoi unitet rajonal, por – ashtu si në kohën e Titos, kur Jugosllavia balanconte fuqitë globale – Serbia duket se synon një Ballkan ku ajo udhëheq. Samitet e fundit të Open Balkan, që përjashtuan Kosovën, rikthyen hijet e një “bote të tretë” të rreme, ku Beogradi mblidhte aleatë, por linte Prishtinën në errësirë. Tryeza e Nju Jorkut, e mbështetur nga Jovanoviçi i EXIM-it dhe Grenelli, që ka lobuar për interesa serbe, u shfaq si vazhdim i kësaj ëndrre. Pyetja që lind është: pse liderë si Begaj dhe Spiropali u ulën pa kundërshtuar formatin, pra pa Kosovën, kur flitej për Kosovën?
Serbia, me lidhjet e saj ekonomike si marrëveshjet e 5G-së përmes EXIM-it dhe kontaktet e hapura me Rusinë, po ndërton një bllok ku Kosova mbetet jashtë. Kjo plagë e re shihet si një “thikë pas shpine” në Nju Jork. A mund të ketë një Ballkan të bashkuar pa Kosovën në tryezë, apo kjo është vetëm një intrigë e mbuluar me premtime të rreme? Ndërkohë që presidenti i Shqipërisë Bajram Begaj foli në Asamblenë e Përgjithshme për Kosovën dhe Luginën e Preshevës, dhe ministrja e Jashtme Elisa Spiropali po ashtu përmendi Kosovën, tryeza mbeti e cunguar.
Kur historia gjykon tryezat e pabarabarta, kjo plagë e re pyet: a mund të ketë paqe pa Kosovën? A e ndjen peshën e kësaj karrigeje të zbrazët Shqipëria? A do të jetë kjo intriga e fundit, apo një thirrje që Kosova dhe aleatët e saj të ngrihen për një tryezë të plotë, ku askush nuk lihet jashtë?(INA)
