Iniciativa e marrë nga qytetarët dhe partitë e majta për të lehtësuar dhe standardizuar procedurat e natyralizimit në nivel federal ka hasur në rezistencë. Kantonet aktualisht mund të aplikojnë kritere të ndryshme për kushtet e natyralizimit dhe janë pak a shumë kërkuese. Si i tillë, Aargau, i cili është një nga regjimet më të rrepta, dëshiron të shtrëngojë më tej kushtet e tij, shkruan RTS.
Me një propozim nga SVP, Parlamenti i Aargaut votoi kohët e fundit në favor të aftësive të zgjeruara gjuhësore dhe një dosje të pastër kriminale. Këshilltarja Kombëtare e Aargau SVP, Martina Bircher, e mbështet këtë vizion. Në RTS, ajo tha beson se kriteret duhet të përcaktohen në nivel lokal.
“Sigurisht, unë do të doja që kantonet e tjera të jenë më të rrepta për natyralizimin. Por në thelb, mendoj se është një gjë e mirë që kantonet mund të vendosin vetë, sepse janë kantonet dhe komunat që kanë kombësi. Ata janë më afër popullit. Ata drejtojnë intervistat drejtpërdrejt. Ata janë të vetëdijshëm për çështjet specifike në çdo kanton dhe dinë se çfarë duhet t’i kushtojnë vëmendje të veçantë. Këtu në Aargau, ne me të vërtetë duam të fokusohemi në mësimin e gjuhës”, përcjell albinfo.ch.
Kjo pabarazi mes kantoneve është kritikuar nga komiteti i nismës “Për një të drejtë për kombësinë moderne”, i përbërë nga anëtarë të shoqërisë civile dhe partive të majta. Për Nadra Mao, anëtare e komitetit nismëtar, është e nevojshme të standardizohen kriteret për të luftuar arbitraritetin.
“Ne jemi qytetarë zviceranë, jo qytetarë të kantonit. Duhet të mjaftojë të integrohemi, të paguajmë taksat, të flasësh gjuhën kombëtare dhe të mos i nënshtrohemi rastësisë për të pasur apo jo pasaportë zvicerane”, u shpreh ajo. Nisma e qytetarëve dëshiron të harmonizojë, të bëjë më fleksibël dhe të përshpejtojë procesin e natyralizimit zviceran. Kushdo që ka banuar ligjërisht në territorin zviceran për 5 vjet dhe që ka njohuri bazë të një gjuhe kombëtare duhet të ketë të drejtën e shtetësisë, me kusht që të mos jetë dënuar me burgim afatgjatë, shkruan RTS.
Ndërsa 40% e popullsisë nuk ka një pasaportë me kryq të bardhë, komiteti beson se thjeshtimi i natyralizimit do të forconte pjesëmarrjen dhe do të nxiste demokracinë. Midis njerëzve që paraqitën nismën “Për një të drejtë kombësie moderne (iniciativë për demokraci)” përfshijnë këshilltaren e Shteteve Lisa Mazzone (Vert-es / GE), këshilltarët kombëtarë Sibel Arslan (PS / BS) dhe Mustafa Atici (PS/BS ) dhe ish-këshilltari i Shteteve Paul Rechsteiner (PS/SG).
Nismëtarët kanë afat deri më 23 nëntor 2024 për të mbledhur 100,000 nënshkrimet e vlefshme të nevojshme.
