Një kthim në botën e gjeologjisë – pas dekadash diskutimesh, organi referues botëror më në fund ka vendosur të mos e njohë Antropocenin, një periudhë e karakterizuar nga gjurmët e pranisë njerëzore kudo në planet, si një periudhë e veçantë në historinë gjeologjike të Tokës.
Megjithëse ndikimi i pamohueshëm i aktiviteteve njerëzore, si rritja marramendëse e gazeve serrë, përhapja e mikroplastikës dhe ndotje të tjera të të gjitha llojeve, dhe zhdukja masive e specieve, kjo nuk do të thotë se ne kemi lënë Holocenin, periudhën ekzistuese gjeologjike që filloi 12 mijë vjet më parë me fundin e epokës së fundit të akullit, shpallur është Unioni Ndërkombëtar i Shkencave Gjeologjike (IUGS). Kundër këtij vendimi nuk ka të drejtë ankimimi.
Nuk plotësohen kriteret teknike
Në vitin 2009, u krijua një grup pune shkencëtarësh për të përcaktuar se në çfarë mase njerëzimi ka ndryshuar (ose jo) periudhat gjeologjike. Në korrik 2023, pas gati 15 vitesh studimi të të dhënave të disponueshme, anëtarët e grupit zgjodhën Liqenin Crawford pranë Torontos, Kanada si vend referencë globale për fillimin e Antropocenit.
Sedimentet e shtresuara në fund të atij trupi të vogël uji, një kilometër katror në sipërfaqe, janë plot me mikroplastikë, hi nga djegia e naftës dhe qymyrit dhe gjurmë të rrjedhave radioaktive, që është dëshmia më e mirë se një kapitull i ri në historinë gjeologjike të Tokës është hapur, përfunduan shkencëtarët.
Por ata e dinin se ishte e pasigurt nëse IUGS do ta njihte ekzistencën e Antropocenit, duke pasur parasysh se shumë gjeologë të njohur besojnë se kriteret teknike për futjen e një periudhe të re gjeologjike nuk janë përmbushur.
Votimi u mbajt në një nënkomitet të Komisionit të fuqishëm Ndërkombëtar për Stratigrafinë (ICS), organi IUGS përgjegjës për ndarjen metodike të 4.6 miliardë viteve të historisë së Tokës në epoka, periudha dhe epoka gjeologjike. Nga 19 anëtarët e komisionit që votuan, 12 ishin kundër prezantimit të Antropocenit si një periudhë e re gjeologjike.
Një mundësi e humbur
Nuk ka dyshim se “Epoka e Njeriut” ka sjellë ndryshime të thella globale, është dakord Earle Ellis, një shkencëtar që kritikon propozimin e Antropocenit. “Por nuk ka nevojë të vendoset një kufi i fortë. Kjo nuk është thjesht çështja më e rëndësishme”, tha Ellis, një profesor i gjeografisë në Universitetin e Maryland.
Martin Head, profesor i studimeve të shkencës së tokës në Universitetin Brock në Kanada dhe një ithtar i Antropocenit, tha se ka “shenja të panumërta gjeologjike” të një epoke të re.
Fakti që IUGS refuzoi të njohë Antropocenin si një periudhë të veçantë në historinë gjeologjike të Tokës “është një mundësi e humbur për të njohur dhe mbështetur realitetin e thjeshtë që planeti ynë la gjendjen e tij natyrore të funksionimit në mesin e shekullit të 20-të,” tha ai.
