Tre kërkesa për kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, kishin kësaj radhe dy emisarët perëndimorë për dialogun Kosovë-Serbi, Miroslav Lajçak dhe i dërguari amerikan, Gabriel Escobar.
Qetësimi i situatës në veri të Kosovës, mbajtja e zgjedhjeve të reja në këtë pjesë dhe kthimi në tavolinën e dialogut.
Dy emisarët perëndimorë vizituan Prishtinën dhe Beogradin në përpjekje për të gjetur një zgjidhje për qetësimin e situatës, sidomos në tre komunat në veri të Kosovës, Zveçan, Leposaviq dhe Zubin Potok.
Në këto komuna, që nga data 29 maj, serbët lokalë po protestojnë rregullisht duke kundërshtuar hyrjen e kryetarëve shqiptarë në ndërtesat komunale. Nga protestat pati edhe dhunë dhe mbi 30 ushtarë të KFOR-it, morën lëndime.
Mirëpo, ajo se çfarë mori vëmendjen ishte një deklaratë së fundmi që emisari Escobar bëri.
Ai tha se Asociacioni nuk do të jetë një republikë e re serbe si në Bosnje, por se është angazhim ndërkombëtar për Kosovën, ligjërisht i detyrueshëm.
Ai në një intervistë tha se Kosova duhet të na japë një ide se çfarë dëshiron dhe duhet të lëviz menjëherë në krijimin e Asociacionit.
“Kjo nuk do të jetë një republikë e re serbe si Bosnja dhe Hercegovina. Themelimi i Asociacionit Serb të Komunave në Kosovë është një angazhim ndërkombëtar, ligjërisht i detyrueshëm. Ato përmenden në Marrëveshjen e Brukselit, Konkluzionet e Këshillit Evropian dhe Marrëveshjen e Ohrit. Dhe ka gjithashtu një angazhim të SHBA për këtë. Pra, Asociacioni Serb i Komunave duhet të vijë. Pyetja është: si do të duket? Nëse Kosova nuk dëshiron një Republikë të re Serbe si Bosnja, duhet të na japë një ide se çfarë dëshiron, u shpreh Escobar.
Por si komentohet kjo deklaratë?
Kelmendi: Kosova domosdo duhet të dali dhe atë pa humbur kohë me një projekt të vet për statusin e bashkësisë serbe në Kosovë
Në lidhje me këtë temë në një prononcim për “Bota sot”, ka folur juristi Muhamet Kelmendi.
Ai u shpreh se kërkesa e Escobarit është e drejtë dhe se Kosova duhet të del me një projekt dhe nuk duhet vonuar.
“Ndërtimi i një mekanizmi juridik për minoritetin serb në Kosovë del nga marrëveshjet e bëra me shtetin serb, nën ndërmjetësimin e UE-së dhe të ndihmuar nga SHBA-të. Edhe Marrëveshja e fundit në Bruksel dhe Aneksmarrëveshja e Ohrit e përcaktojnë këtë obligim për Kosovën. Në këtë kontekst është e drejtë kërkesa e z Escobar. Kosova domosdo duhet të dali dhe atë pa humbur kohë me një projekt të vet për statusin e bashkësisë serbe në Kosovë. Kjo nuk duhet të vonohet, sepse është e dëmshme për Kosovën, pasiqë si pala serbe, ashtu edhe ajo ndërkombëtare, veç i kanë projektet”, u shpreh ai.
Juristi më tej përmend disa nga obligimet që duhet të dalin nga kjo marrëveshje.
“Krahas kësaj, është mirë që të tërhiqen Njësitë Speciale nga komunat në veri, duke u zëvendësuar me forcat e KFOR-të. Njësitë Speciale në veri kërkohet të vendosen në vendet ku sigurohet rendi dhe ligji. Në objekte komunale nuk duhet lejuar organet in-kompetente serbe të vendosen. Objektet e komunave në veri pa u mbajtur zgjedhjet e jashtëzakonshme nuk duhet të lirohen nga forcat ndërkombëtare. Me zgjedhje caktohet udhëheqja. Në këtë anë ka edhe disa obligime që dalin nga marrëveshja. Këtu duhet përmendur:
1. Njohjen de-fakto të ekzistencës së Kosovës nga Serbia;
2. Ndalimin e grupeve kriminale serbe që po veprojnë në veri;
3. Kapjen e kriminelëve serbe që bënë dhunë terroriste në veri të vendit;
4. Ndalimin e aktivitetit kundër Kosovës kudo në botë dhe;
5. Futjen në veprim të mekanizmave për gjetjen e personave shqiptare që janë masakruar dhe zhdukur nga Serbia”, shpjegoi Kelmendi për “Bota Sot ”.
