Bisedë grash me Nora Taravarin
E matur, dinjitoze, një grua me unin e saj, e tillë është bashkëshortja e kandidatit për president Dr. Arben Taravarit, Nora Taravari.
Ajo është doktor shkence, momentalisht e punësuar në Ministrinë e Arsimit, por siç thotë ajo, realisht nuk i është përkushtuar siç duhet rrugës së saj akademike. Arsyeja është e njëjtë, si me të gjitha gratë, është e pamundur të jetë njësoj e suksesshme në të gjitha fushat në të njëjtën kohë dhe një grua përveç karrierës e ka edhe detyrimin të jetë një nënë e mirë, bashkëshorte, amvise.
Me Nora Taravarin diskutuam ditën e dytë të Festës së Bajramit, bisedë me bakllava të shijshme, për t’i lëpirë gishtat, në shtëpinë e tyre në tarracë, të cilën ajo e quan kafene, sepse është vendtakim i fqinjëve për t’u shoqëruar dhe për të biseduar me kafe. Ajo na e pranoi se nëna e saj është përgjegjëse për përgatitjen e bakllavasë në shtëpi dhe se ajo dhe vjehrra e saj kanë përgatitur “konak”.
Bisedat e grave, e dini si fillojnë me pak fjalë, me biseda serioze zonjash, por edhe batuta klasike femërore. Dhe filloi biseda, nga studimi, te fëmijët, te martesa… dhe sigurisht, te bakllavaja.
– Faleminderit Gostivarasve, një pjesë nga esnafet për çdo vit, jo vetëm tani, gjithmonë na nderojnë me një tepsi me bakllava. Më parë ritualin e ëmbëlsirës së Bajramit e bëntë vjehrra ime, por me kalimin e viteve mësova edhe zanatin. Mësova të gatuaj tatlinë “konak”, sipas recetës së vjehrrës. Këtë vit, unë dhe vjehrra ime e kemi pregatitur së bashku. A bakllavanë e bën nëna ime ajo i bën vetë koret, i pregatitë vetë. Unë e mora shembullin nga vjehrra.
Si i keni përballuar të gjitha rolet?
– Arbeni ishte shumë i zënë dhe ndërsa unë studioja na lindën të dy fëmijët dhe disi nuk i kapja të gjitha fijet. Duke qenë se nuk mund ta bënim të dy njësoj, ramë dakord me të që ai të shkonte përpara, njëri prej nesh do të kishte sukses dhe tjetri do të kishte sukses në hije. Unë kam qenë profesoreshë në një shkollë të mesme private. Unë kam qenë profesoreshë për djemtë e mi për katër vjet dhe megjithëse janë fëmijë të të njëjtëve prindër, ata janë shumë të ndryshëm. Kur mësova djalin tim të madh, në fillim nuk e dinin që ne ishim nënë e bir, por ky i fundit solli një mentalitet tjetër edukimi dhe arsimimi. Ai është më çapkën , donte të tregonte se jam nëna e tij, më përqafoi dhe nuk kishte heshtje me të. Ishte një përvojë e mirë për mua si prind. Por unë nuk u dorëzova tek ata me nota. Unë kisha një kolege psikologe dhe u konsultova me të. Dhe thashë “po sikur t’i jap një notë më pak”. Ajo më qortoi, pse t’i japësh një notë më të ulët fëmijës nëse ai e di. Vërtetë u përpoqa të isha shumë reale, objektive dhe vërtetë nuk doja t’i ndaja nga të tjerët. Kur bënim teste, nuk i ndihmoja, mendova se vetëm mund t’i dekurajoja.
Cili është dallimi në rritjen e fëmijëve nga ajo kohë dhe tani?
– Është për të ardhur keq që kufijtë moral janë zhvendosur. Dikur kishte respekt dhe nderim. Një prind i dytë ishte mësuesi. Më kujtohet mësuesja, edhe sot i dërgoj porosi apo përshëndetje. Por sot është zhdukur. Sot prindërit janë më ambiciozë se fëmijët, u pëlqen të mburren se sa të zgjuar janë fëmijët e tyre edhe pse fëmija nuk është aq ambicioz. Është bërë modë për të vënë prindin para fëmijës. Por nga kjo kemi vetëm fëmijë parazitë, i bartë fati i jetës, do t’i marrë vorbulla dhe nuk mbrohen dot.
Sigurisht që ju e përkrahni bashkëshortin tuaj, por a ju shqetëson fakti që ai po largohet nga profesioni i tij i vërtetë dhe që po largohet gjithnjë e më shumë nga shtëpia?
– Sinqerisht, unë kam qenë një grua shumë e lumtur kur ai punonte si mjek. Të gjitha dyert ishin të hapura për ne, ne shëtisnim, ishim të bashkuar. Me fëmijët uleshim në makinë dhe shkonim kudo. Ato kongrese dhe ekspozita të tij ishin edhe kohë pushimi e shoqërimi. Na mungon ajo kohë me Arbenin dhe fëmijët. Arbeni shkonte në ligjërim, unë shkoja në muze me fëmijët. Ishte vërtetë bukur për ne. Tani rrimë vetëm ne të tre, vetëm unë dhe fëmijët. Vazhduam të ecim vetëm. Ai nuk ka kohë, rrallë ka mundësi të vijë.
Si reaguat kur ai vendosi të hynte në politikë fillimisht si ministër, më pas si kryetar Komune për dy mandate dhe tani si kandidat për president?
– Herën e parë që më tha se do të bëhej ministër, duhej të shkoja në një udhëtim zyrtar dhe mbaj mend që i gjithë udhëtimi ndryshoi. Kemi udhëtuar me fëmijët e shkollës dhe këta janë fëmijë të tjerëve dhe përgjegjësia është e madhe. Gjithçka ishte gati për të shkuar kur më thirri dhe më tha se do të emërohej ministër dhe se nuk do të mund të udhëtoja. Pastaj fëmijët i thanë – çfarë kemi ne me këtë, do të jesh ministër. Hahahaha… Por kjo do të thoshte që gjithçka duhej rregulluar për të, ai duhej të vishej ndryshe çdo ditë, gjithçka duhej përgatitur për të gjitha ditët derisa të shkonte. Meqenëse nuk kemi zonjë për hekurosje dhe pastrim, punët e shtëpisë i bëj të gjitha vet. Por kjo ishte tronditja e parë dhe sigurisht që udhëtimi dështoi. Tronditja e dytë ishte kur më tha se do të kandidonte për kryetar komune, në mandatin e parë edhe pse Snopçe, që është shoku ynë, ishte gjatë gjithë kohës në lojë, më tha se do të kandidonte për kryetar bashkie… dhe e bëri. Fushata për mandatin e parë për kryetar komune ishte garë e rëndë që nuk do t’ia uroja as armikut tim më të keq. Kaq shumë kërcënime për jetën, madje edhe kërcënime për fëmijët. Ishte presion aq i madh. Thashë me vete Zot, ku ka shkuar njerëzimi, a është deri këtu? Politika vjen e shkon, mandati vjen e shkon, por njeriu mbetet dhe mbi të gjitha duhet mbetur njeri. Ata i kërcënuan të gjithë. Epo nuk di si ta falenderoj Gostivarin. Njerëzimi do t’i kujtojë ata për atë rezistencën që patën. Gostivari është i tillë, nëse të do, do të dojë, e nëse jo, do të të fshijë. Kemi folur edhe me Agronin se i kemi shumë borxh Gostivarit. Mandati i dytë si kryetar Komune ishte një tjetër tronditje për ne në shtëpi. Thashë me vete hajde, vazhdoi katër vjet. Kishte pandemi, kështu që ishim të gjithë bashkë në shtëpi. Por kur vendosi të kandidojë për një mandat të dytë, thashë me vete, mandati i dytë mund të jetë më i lehtë, njerëzit e dinë që ai është i sinqertë. Por edhe raundi i dytë kaloi me kërcënime. Kështu u zhvillua një raund i dytë votimi, pra një luftë sizife. Por populli votoi masivisht. Sa më të mëdha të jenë kërcënimet, aq më shumë njerëz votuan. Gostivari është i vogël, të gjithë njihemi. Unë e dua Shkupin, por Gostivari është në zemrën time. Njerëzit më takonin në rrugë dhe më thoshin – nuse, mos u shqetëso dhe gratë që nuk kanë votuar kurrë do të dalin të votojnë për ty”. E mendova mirë, kanë kaluar ato vite, do të kalojë, fëmijët tanë janë rritur, mjafton. Por ai erdhi dhe tha se do të kandidoj për president. Ne i thonim se çfarë do të ndodhte me të. Ai m’u përgjigj: “Edhe këtë herë Nora”. Kjo do të jetë ndryshe, por do të funksionojë” dhe ja ku shkojmë.Çfarë ju shtyu në porosinë tuaj për “8 Marsin” të flisnit për gratë e mençura, të padukshme me shpirt të thyer, siç thoni ju… Ku është gruaja në shekullin e 21-të?
– Po, për të gjitha gratë që kanë humbur shpresën dhe buzëqeshjen, gjurmët e padukshme të pudrës, shpirtin e grisur që kanë dhe duhet ta mbajnë fortë për të vazhduar jetën. Fatkeqësisht jemi shumë prapa. Edhe pse nuk mund të ankohem. Kam një jetë të bukur me Arbenin. Arbeni më blen dhurata për çdo përvjetor, sigurisht që e zgjedh vetë, por ai paguan. Një herë në një dyqan bizhuterish në Tasos më pëlqeu një unazë, që mendova se ishte një mijë euro. Dhe unë e pengova për ta marrë atë. Ai më thotë – do të blesh një veturë për këtë unazë. Më pas kuptova se unaza ishte 10 mijë euro. Natyrisht, ndryshova mendje. Hahahahaha…
Si është ai si bashkëshort, kujton përvjetorë, ditëlindje, a di të jetë romantik?
– Po, po, ai e di nga Facebooku, ai ka një ditar. Hahahaha. Jo tipi romantik, për të ardhur me lule, por ka edhe njerëz që nuk blejnë lule vetëm për gratë e tyre… Hahaha.. Në vitin 2010 u diagnostikova me një sëmundje të rrallë që shfaqet tek të rriturit, por më është shfaqur në moshën 30-vjeçare. Në situata të tilla do ta shihni partnerin tuaj të jetës. Kur martohesh, të kërkohet edhe për të mirën edhe për të keqen. Por në të mirë, të gjithë janë të mirë. Por, kur bota juaj shkatërrohet dhe ju keni shumë ëndrra dhe dëshira dhe nuk sheh asgjë, atëherë do ta shohësh partnerin ashtu siç është.
Si reagoi atëherë bashkëshorti juaj?
– Ai në një kohë të shkurtër humbi tetë kilogramë dhe unë nuk humba asnjë gram nga stresi. Ai shkoi te të gjithë afër tij dhe tha: Jam shumë i shqetësuar, Nora është e sëmurë. Babai im është tipi që di të më pyesë herë pas here “si je me Arbenin, si është martesa”. Unë i thashë: “po ta kishte lindur nëna, nuk do të ishte i tillë”. Arbeni është një shpirt njerëzor, plot mirëkuptim, me ndjeshmëri. Ai e kupton kur nuk mundesh, kur nuk dëshiron të bësh asgjë, kur këmisha e tij nuk është e hekurosur, ai nuk do të zemërohet, ai do të thotë se është në rregull dhe do të marrë diçka tjetër. Është shumë e rëndësishme kur një mashkull hyn në një shtëpi që gjithçka të jetë e qetë, të mos ketë grindje, zhurma, poshtërime dhe ofendime. Unë jam një grua me fat që Zoti më ka caktuar të kem një burrë që kupton gjithçka. Me fëmijët kam studiuar, kam bërë masterin, kam doktoruar, kam luajtur rolin e nuses, zonjës, gruas dhe kam punuar gjatë gjithë kohës. Ai ishte gjithmonë i kuptueshëm. Kemi bërë një jetë të qetë dhe të bukur plot respekt. Ai zë nuk më ngriti, e jo më dorën. Arbeni nuk është tip romantik, është i turpshëm por gjithmonë i pëlqen të blejë një dhuratë të bukur dhe ai gjithmonë pyet. Kur do të më blinte një veturë, më pyeti se çfarë veture doja. Unë thashë “volvo” gjithsesi dhe ai u kthye me një Volvo. Mori para hua nga babai i tij për ta paguar dhe e solli. Por ka shumë gjëra të vogla që kushtojnë jetë. Njerëzit kanë shtëpi të mëdha, mendime të mëdha, por janë gjërat e vogla ato që sjellin lumturi. Sigurisht që Arbeni ka të meta, mirëpo ne të gjithë kemi. Por jam e lumtur që në drekën nuk e ka gjetur kurrë fajin, nuk është inatosur nëse nuk ka drekë. Arbeni më kërkoi vetëm një gjë – të respektoja prindërit e tij. Është një amanet për të. Arbeni nuk m’i preu kurrë krahët. Unë kisha vizionin tim dhe ishte ashtu siç doja të ishte. Ai është i qetë, nuk është njeri i veprimit, por nuk është as njeri që mbyt apo belbëzon dhe është shumë i adaptueshëm. Ne ngasim biçikleta së bashku, ecim. Nuk e pëlqen kuzhinën, nuk ka gatuar kurrë dhe nuk dëshiron të mësojë. Por kjo nuk është problem.
Taravari tha se ju jeni ministër i financave në shtëpi? Si po ja kaloni?
– Amvisërinë e bëjnë të dy, por në asnjë rast nuk është burri, sepse është larg shtëpisë. Jam rritur në një familje ku babai im ishte përgjegjës për të. U martova me Arbenin, një familje ku i ati merrej me paratë. Isha një e re e martuar kur ai papritmas ma dha kuletën. Më tha – Nora, ti do të kujdesesh për këtë pjesë. Nga një mjedis ku burri mbante flamurin, të vinte të merrte flamurin edhe të babait edhe të vjehrrit, ishte një mrekulli. Por Arbeni është njeri i butë, i ndau përgjegjësitë. Epo, ashtu është, unë jam në krye të të gjitha financave, buxhetit të brendshëm. Kur them jo, të gjithë kthehen nga unë dhe më thonë – pse jo, hajde, hiqe nga fondi juaj i zi. Hahahaha… Kemi një martesë vërtetë funksionale. Asnjëherë nuk ia kam fshehur atij çfarëdo që të blej, këpucë, çantë apo diçka tjetër. Ai nga ana tjetër e ka gjithmonë ndërgjegjen nëse ha jashtë dhe ne nuk hamë bashkë. Arbeni nuk është tip për të ndihmuar në shtëpi, por nuk është as tip që vonon. Për çdo gjë kujdesem vetë, përveç rasteve kur duhet të jem gjenerali i shtëpisë. Unë nuk jetoj në veprat e Toni Morrison, ne të gjithë kemi lindur të barabartë. Ne u zhvilluam si njerëz me njëri-tjetrin. Gjithmonë kam dashur që ai të vishte këmishë rozë dhe nuk përzihet kurrë në garderobën time. As i shkurtër, as i hapur. Kur isha e re vishesha më hapur, por kur plakesh e di se çfarë duhet të veshësh.
Si ju propozoi ai?
– Unë dhe Arbeni u njoftuam në një ëmbëltore në Gostivar. Ne dolëm dy herë dhe nga e treta u bëmë e dashur dhe i dashur. Ishim në lidhje për dy vjet e gjysmë. Nuk ka pasur asnjë propozim. Atëherë nuk kishte propozime, tani është bërë modë, që dikush të gjunjëzohet. Por ne kishim një marrëdhënie të mirë dhe nuk kishim asnjë grindje. Kur vendosëm të martoheshim, ai ishte në përfundim të studimeve, kurse unë isha ende duke studiuar, isha vetëm 20 vjeç. Ishte një tronditje për prindërit e mi. Më pas lindi Astriti dhe pas 7.5 vitesh lindi Arbi. Ne me të vërtetë kemi një jetë të bukur, të qetë dhe të përmbushur. Kështu përfundova një nga pyetjet më të mëdha të shoqërisë sonë, të martohesha. Hahahah.
Cilat janë pritshmëritë tuaja? A jeni gati të largoheni nga shtëpia dhe të zhvendoseni në vilën e Vodno-s?
– Unë pres dhe dua një raund të dytë, nuk kam qëllim tjetër. Nëse ndodh, nuk e di nëse jam gati. Por sinqerisht, nuk dua ndryshime të tilla, të shkojmë diku dhe dikush të na ndjekë. Ndihem mirë në shtëpi, ndoshta Vodno do të transferohet në Taftalixhe. Hahahaha… Të them të drejtën, të dal nga shtëpia dhe të shkoj të jetoj nën komandë dhe të më gatuajë dikush tjetër… vërtetë nuk e di… Disi do të jetë shumë për mua. Nuk e kam menduar si një moment, është disi shumë larg. Ndoshta është shumë e vështirë që një njeri të largohet nga shtëpia, të shkojë në objektin e dikujt tjetër. Shtëpia ime është një kafene, fqinjët e mi vijnë, ne pimë kafe në ballkon. Është një ndryshim shumë i madh të lini gjithçka dhe të shkoni diku tjetër. Politika vjen e shkon, por duhet të mbetesh njeri. Nuk do ta harroj momentin kur Arbeni u sëmur me COVID-19. Oborri im ishte plot me mjaltë, qumësht dhie dhe ushqime të tjera. Më thanë njerëz që nuk i njoh – nuse, për fëmijën që po mbani, të bëhet mirë. Arbenin e quanin fëmijë. Epo, kjo nuk paguhet me asgjë, do të zgjasë për një jetë. Sinqerisht doja që Arbeni të ishte thjesht mjek. Politika është e pandershme, sado i sinqertë të jesh.
